Als klein meisje was ik al dol op schrijven. Ik had een schriftje waarin ik artikelen schreef over actuele gebeurtenissen, waarin ik uitgebreid verslag deed van WK-finales en waarin ik mijn eigen verzonnen verhalen noteerde. Ik vond (en vind het nog steeds!) heerlijk om te schrijven. Een scherpe tekst die je echt aan het denken zet, een hilarisch woordgrapje of een zin die raakt; voor mij heeft het iets magisch.
Veel mensen denken daar anders over, zij vinden schrijven maar moeilijk en saai. De stijgende populariteit van ChatGPT maakt dit nog eens extra duidelijk. Scholieren gebruiken het om werkstukken te schrijven, maar ook bedrijven zetten de tool in om teksten voor hun website of social media te maken. Ik vind het pijnlijk om te zien, maar ja; waarom zou je een tekstschrijver inhuren als je online ook gratis een tekst naar wens kan genereren? Ik kan deze vraag natuurlijk nét niet helemaal objectief beantwoorden en dus besloot ik het aan ChatGPT zelf te vragen. Het letterlijke antwoord?
Een professionele tekstschrijver heeft vaak een diepgaande kennis van een bepaald onderwerp of sector, en kan daardoor gerichte en accurate tekst creëren die aansluit bij de specifieke doelgroep en context. Een tekstschrijver kan ook creatief en origineel zijn, in tegenstelling tot een taalmodel dat alleen gebruik maakt van de gegevens waarmee het is getraind.
Emoties
Eerlijk is eerlijk, inhoudelijk en grammaticaal is dit natuurlijk een meer dan prima tekst, maar één ding ontbreekt: gevoel. En een goeie tekst zonder gevoel bestaat niet. Tenminste, dat vind ik. En ChatGPT? Die is het daar helemaal mee eens:
Een tekst heeft altijd een bepaalde emotie, toon of sfeer, of de auteur het nu bewust of onbewust toevoegt. Het is onmogelijk om emotieloos te schrijven, omdat elke keuze van woorden en zinsstructuur een boodschap overbrengt. Omdat ChatGPT een machine is, heeft het geen eigen gevoelens of emoties. Het kan alleen gebruik maken van de gegevens waarmee het is getraind om tekst te genereren die lijkt op tekst met emoties geschreven door mensen.
En dat is waar het misgaat: een tekst die lijkt op. Want ChatGPT ziet niet die grote grijns op het gezicht van een ondernemer die vol passie over zijn bedrijf vertelt. Of die trotse blik in de ogen van een dorpsgenoot die net een fantastische actie heeft gelanceerd. Die hoort niet de trilling in de stem van iemand die een persoonlijke, emotionele anekdote vertelt. Maar juist die waarnemingen maken dat een verhaal gaat leven. En precies dát is waarom een tekstschrijver niet vervangen kan worden door een tool. Althans, vooralsnog.
Michelle Wolfkamp
Creatieve taaltopper
N35 Creatief